Anaal abces - anale fistel

Wat is een anaal abces?

Een anaal abces is een gloeiende, pijnlijke zwelling, gevuld met etter dichtbij de aars of endeldarm. Zitten wordt hierdoor nagenoeg onmogelijk.
Meestal zijn deze het gevolg van een ‘cryptoglandulaire ontsteking’. Net aan de binnenkant van de aars bevinden zich er kleine klieren (anaal-klieren). Wanneer deze klieren afgesloten raken, kunnen deze geïnfecteerd raken en op die manier oorzaak zijn van het ontstaan van een abces.

Wat is een anale fistel?

Een anale fistel is steeds verbonden met een abces. Een fistel is een smalle tunnel die zich onder de huid vormt, of soms doorheen de sluitspier, en die de ontstoken anaal klier verbindt met de huid van het zitvlak.
Een abces is de acute vorm, en de fistel is de chronische vorm van éénzelfde probleem, de cryptoglandulaire ontsteking.

Wat veroorzaakt een fistel?

Nadat het abces werd gedraineerd kan er echter een blijvende verbinding blijven bestaan, tussen het abces en de huid. Wanneer dit het geval is, kan er blijvend vuilverlies zijn langsheen huidopening. Wanneer deze uitwendige wonde vroegtijdig zou sluiten kan een nieuw abces ontstaan.

Wat zijn de symptomen van een abces of fistel ?

Gewoonlijk presenteert zich een abces met symptomen van pijn en zwelling rondom de aars. Deze patiënten ervaren meestal ook enige vermoeidheid, koorts of rillingen.
Symptomen van een fistel zijn meestal huidirritatie rondom de aars, lokale verontreiniging onder de vorm van bloed- of etter verlies (drainage via de uitwendige porus), met vaak een verlichten van de pijn, koorts en algemene malaise. Heel vaak komt dit voor in periodes. Soms ervaart U een tijd geen last, en soms kan U een nieuw abces ontwikkelen.

Wordt een abces altijd een fistel?

Nee. Een fistel ontwikkelt zich in ongeveer 30-50 % van alle abcessen, het is onmogelijk te voorspellen wanneer wel of geen fistel zich zal ontwikkelen.

Hoe wordt een abces behandeld?

De behandeling van een abces bestaat uit het maken van een opening in de huid om op die manier etterdrainage toe te laten vanuit de geïnfecteerde holte en daardoor de inwendige druk te verlagen.

Soms kan dat gebeuren onder lokale verdoving, maar meestal is een ingreep onder verdoving noodzakelijk en een korte hospitalisatie aangewezen. Hospitalisatie kan ook noodzakelijk zijn voornamelijk bij diabetici, bij mensen met een gedaalde immuniteit of indien er zich een zeer uitgebreide infectie heeft voorgedaan (bvb gangreen van Fournier)
Enkel een kuur antibiotica, is géén goede behandeling van een abces, daar antibiotica slecht binnendringen in het vocht van het abces.

Hoe wordt een fistel behandeld?

De behandeling van een fistel vraagt steeds heelkunde.

Niettegenstaande fistelchirurgie vaak vrij eenvoudig is bestaat er toch de nodige kans op complicaties en daarom wordt de ingreep best uitgevoerd door een specialist in de proctologie.
Soms kan de behandeling samen met de behandeling van het abces worden uitgevoerd. Hierbij wordt dan een fistulotomie (= het openleggen van het fistelverloop) uitgevoerd.

Dit kan echter alleen maar bij oppervlakkige fistels of fistels die maar beperkt door de sluitspier lopen. Op die manier valt het traject van de fistel open, als een opengevallen boek. Er blijft voldoende sluitspierweefsel over om de continentie te bewaren.
Wanneer de fistel te hoog doorheen te sluitspier verloopt, kan deze niet worden doorgesneden, omwille van de continentie. Dan is een meer uitgebreide behandeling noodzakelijk. Meestal dient de fistel uit te rijpen (maturatie). Hiervoor wordt een draadje in de fistel geplaatst. (tress/seton). Hier wordt dan gebruik gemaakt van het principe van de ‘draining seton’.

Een ‘cutting seton’ techniek, waarbij deze herhaaldelijk wordt aangespannen, als een kaasdraad, wordt niet meer gebruikt, omwille van een verhoogd risico op incontinentie.
Na meerdere weken rijping kan dan de definitieve behandeling van de fistel worden uitgevoerd. Hiervoor kan een zal uw chirurg de meest aangewezen behandeling kiezen.

Mogelijke opties hiervoor zijn een rectale advancementflap, LIFT-procedure [ligatuur van intersfincteriële fistel traject], fistulectomie, laserbehandeling, reconstructie van sphincterapparaat.
Een plug techniek wordt niet meer uitgevoerd.
Hiervoor is een korte hospitalisatie noodzakelijk.
Een tijdelijke stoma is gelukkig meestal niet nodig bij cryptoglandulaire fistel behandeling.

Zijn er risico’s aan de ingreep?

Geen enkele ingreep is zonder risico. Zo is ook bij deze operatie de normale kans op complicaties aanwezig.
Daarnaast zijn er ook specifieke risico’s
• De ingreep vindt plaats in een bloedvatrijke regio. Na de operatie kan er dus nog wat bloedverlies optreden
• Er is steeds een kans op wondloslating of –infectie gezien de ingreep dichtbij de aars wordt uitgevoerd
• (tijdelijke) incontinentie (= verlies van stoelgang) is gelukkig eerder zeldzaam.

Hoe lang duurt het herstel?

Het ongemak na fistelchirurgie is meestal mild gedurende de 1e week en komt goed onder controle met de gebruikelijke pijnstilling. De arbeidsongeschiktheid of het schoolverlet valt meestal mee.

Waaruit bestaat de nazorg?

De behandeling van een abces zonder fistel wordt gevolgd door een periode van lokale wondzorg waarbij de wonde, die werd opengelaten, eerst wordt verzorgd met zit- of sproeibadjes (3 tot 4 maal per dag).
Verder is het behoud van een vlotte stoelgang belangrijk.
Restenrijke voeding, voldoende vochtinname en evt. laxativa zijn aangewezen.

Een adequate pijnstilling (bvb paracetamol of NSAID) zal u worden voorgeschreven.
We adviseren meestal ook kompres tussen de billen te dragen omwille van hygiënische redenen.
Het maken van stoelgang beïnvloedt de wondgenezing geenszins.

Wat zijn de kansen op recidief abces of fistel?

Wanneer de wonde gunstig evolueert en de fistel correct wordt behandeld is er slechts een kleine kans op recidief.
Uw behandelende arts kan u met raad en daad bijstaan.